CUDowna metoda Montessori – co to jest i na czym polega?

Jeśli jesteś rodzicem lub nauczycielem, prawdopodobnie słyszałeś pojęcie „metoda Montessori”. Poza tym, że jest to sposób pracy z różnymi przedmiotami (wymyślonymi przez Marię Montessori i Jej następców), to przede wszystkim, jest to sposób podejścia do całego procesu edukacji dziecka. Warto więc mówić o „pedagogice Montessori”, a nie tylko o samej metodzie. 

Metoda Montessori czy pedagogika Montessori?

Pedagogika Montessori to ogólna filozofia edukacji, która zakłada, że dzieci są aktywnymi uczestnikami swojego procesu nauki, a metoda Montessori to konkretna metoda i materiały, które są wykorzystywane w praktyce, aby wdrożyć tę filozofię. W praktyce, oba te terminy są często używane zamiennie, ale ważne jest zrozumienie, że pedagogika Montessori to szersza koncepcja, która wpływa na sposób myślenia o wychowaniu i nauczaniu. Ponieważ Internet rządzi się swoimi prawami, a chcemy dotrzeć do jak największej grupy odbiorców, używamy w tym tekście określania „metoda”.

Pamiętajcie jednak, że jest różnica pomiędzy metodą, a pedagogiką i nie używajcie ich zamiennie 🙂

Kim była Maria Montessori?

Czym jest metoda Montessori?

Metoda Montessori, stworzona przez Marię Montessori, jest jednym z najbardziej wpływowych i innowacyjnych podejść do edukacji na świecie. Punktem wyjścia staje się dziecko i Jego potencjał rozwojowy. Warunkiem dobrego rozwoju dziecka jest indywidualne podejście oraz adaptowanie sposobu pracy do potrzeb, możliwości i umiejętności każdego dziecka. Obserwacja jest najważniejszym narzędziem pracy montessoriańskiego nauczyciela, ponieważ dzięki niej, dorosły zdobywa ogromną wiedzę o dziecku, któremu ma zorganizować otoczenie oraz materiały do samodzielnej pracy. Maria Montessori ttworzyła materiały rozwojowe, które stały się podstawą wyposażenia każdej montessoriańskiej sali. Czerpała z doświadczeń m.in. Froebla, Seguin’a, Itarda, Jaques Dalcroze’a. Jej następcy (przede wszystkim syn – Mario), realizują ideę Marii rozwijając dalej przede wszystkim materiały matematyczne i kosmiczne.

 

„Przygotuj dziecko do życia, a nie tylko do szkoły.” – Maria Montessori

 

Podstawowe założenia metody Montessori

1. Indywidualne tempo rozwoju: Montessori zakłada, że każde dziecko ma własne tempo rozwoju i indywidualne potrzeby. Nauczyciel powinien dostosować swoje podejście do każdego dziecka, aby umożliwić mu rozwijanie się na własnych warunkach.

2. Środowisko przyjazne dla dziecka: Istotnym elementem pedagogiki Montessori, jest stworzenie specjalnie przygotowanego otoczenia, dostosowanego do potrzeb
   i możliwości dzieci. Meble są tutaj dostosowane do wzrostu dzieci a materiały leżą na otwartych regałach tak, aby każde dziecko miało do nich swobodny dostęp.

3. Samodzielność i wybór: dzięki zasadzie wolnego wyboru, dzieci uczą się samodzielności i sprawczości. Wolny wybór )w zakresie ich możliwości, umiejętności
   i potrzeb), z uszanowaniem praw innych dzieci, daje też szansę na naukę komunikacji
   w grupie.

4. Materiały rozwojowe: W pedagogice Montessori istnieje szeroki wybór materiałów rozwojowych, które umożliwiają dzieciom sensoryczne doświadczenie abstrakcyjnych pojęć. Maria Montessori nazwała to zjawisko ‘zmaterializowaną abstrakcją”.

5. Koncentracja i skupienie: Pedagogika Montessori, kładzie duży nacisk na rozwijanie umiejętności koncentracji i skupienia u dzieci. Te umiejętności są kluczowe zarówno
   w życiu codziennym, jak i w procesie nauki.

6. Nauczyciel jako przewodnik: Nauczyciel w pedagogice Montessori nie jest tradycyjnym dydaktykiem, ale raczej przewodnikiem i obserwatorem, który wspiera dzieci w ich procesie nauki, ale nie narzuca im wiedzy.

7. Różnorodność wiekowa: W klasach Montessori dzieci w rożnym wieku i na różnym poziomie rozwoju pracują razem, co daje wszystkim możliwość wykorzystania potencjału rozwojowego i naukę funkcjonowania w grupie.

8. Samokontrola błędu: Dzieci uczą się dostrzegania i poprawia własnych błędów.
   W efekcie, doceniają bardziej samodzielne zakończenie pracy i wzmacniają swoją samoocenę. Błąd jest etapem pracy a nie jej negatywnym efektem.

9. Środowisko naturalne: W Montessori promowana jest nauka w środowisku, które jest zbliżone do rzeczywistego. Odwrotnie niż w tradycyjnej szkole, gdzie środowisko jest zbyt sterowne i sztuczne.

10. Rozwijanie umiejętności społecznych i emocjonalnych: Metoda Montessori skupia się nie tylko na rozwoju intelektualnym, ale także na aspektach społecznych
    i emocjonalnych, zachęcając dzieci do budowania relacji i rozwiązywania konfliktów poprzez rozmowę i uważność na drugiego człowieka.

 

Jakie korzyści daje stosowanie metody Montessori?

Oto kilka kluczowych korzyści wynikających z praktykowania pedagogiki Montessori:

1. Indywidualizacja nauczania: Nauczyciele Montessori dostosowują plan działania do potrzeb każdego dziecka. Dzięki temu dzieci rozwijają się w swoim tempie i w sposób, który jest dla nich optymalny.

2. Rozwój samodzielności: Metoda Montessori kładzie duży nacisk na rozwijanie samodzielności u dzieci. Początkowo dziecko wykonuje we własnym tempie czynności samoobsługowe, żeby w efekcie przejść do samodzielnego działania podczas nauki. Jest też zdolne do podejmowania decyzji i brania za nie odpowiedzialności.

3. Kształtowanie poczucia wolności i dyscypliny: Wolny wybór jest przywilejem każdego człowieka. Nie można jednak zapominać o tym, że jest on ograniczony potrzebami innych ludzi a także poziomem rozwoju dziecka. Dzięki takiemu podejściu, dziecko kształtuje w sobie poczucie samodysypliny.

4. Rozwijanie kreatywności: Dziecko ma dużą swobodę w wyborze działań
   i eksperymentowania (w ramach swoich możliwości i umiejętności i potrzeb, ale także w granicach wynikających z przynależności do grupy społecznej), co rozwija ich kreatywność.

5. Koncentracja i uważność: Dzięki możliwości dokonywania wolnego wyboru materiału oraz pracy we własnym tempie, dziecko uczy się koncentracji
   i uważności. To umiejętności, które pomagają w nauce, ale także w życiu codziennym.

6. Rozwój emocjonalny, społeczny i kształtowanie wartości: Montessori promuje rozwijanie umiejętności interpersonalnych, takich jak współpraca
   i rozwiązywanie konfliktów. Dzieci uczą się rozumieć swoje emocje i radzić sobie z nimi. Metoda Montessori kładzie nacisk na takie wartości, jak: szacunek do siebie i innych, troska o środowisko i dbałość o innych ludzi. To kształtuje dzieci nie tylko jako uczniów, ale także jako odpowiedzialnych obywateli.

 

 

Popularność metody Montessori na świecie

W wielu krajach rodzice, nauczyciele i terapeuci, od lat z powodzeniem stosują pedagogikę Montessori. Jest ona obecna i znana na całym świecie. To, co w niej zachwyca, to możliwość wykorzystania potencjału każdego dziecka, bez względu na ograniczenia rozwojowe.

Jednak popularność pedagogiki Montessori może różnić się w zależności od regionu, kultury i dostępności odpowiednich placówek edukacyjnych. Kilka krajów wyróżnia się ze względu na znaczący wpływ metody Montessori na system edukacyjny i kulturę wychowania. Należą do nich:

1. Włochy : Pedagogika Montessori wywodzi się z Włoch. Dlatego też jest w tym rejonie bardzo dobrze znana i rozumiana. Ludzie chętnie stosują ją w kontekście wychowania swoich dzieci. Jest sporo placówek kształcących zgodnie z tym nurtem.

2. Stany Zjednoczone: Mieszkańcy Stanów Zjednoczonych bardzo dobrze znają pedagogikę Montessori.  W związku z tym znajduje się tam wiele przedszkoli
   i szkół Montessori.

3. Indie: W Indiach metoda Montessori jest coraz bardziej popularna i jest szeroko stosowana w edukacji przedszkolnej.

4. Holandia: Holandia ma wiele przedszkoli i szkół Montessori, a metoda ta jest popularna wśród rodziców szukających alternatywnej formy edukacji dla swoich dzieci.

5. Hiszpania: W Hiszpanii również istnieje wiele placówek Montessori i rośnie zainteresowanie tą metodą edukacji.

Edukacja Montessori w Polsce

Edukacja Montessori w Polsce jest dostępna, ale nie jest tak powszechna jak w innych krajach. Niemniej jednak zainteresowanie tą pedagogiką stale rośnie. Powstaje mnóstwo nowych przedszkoli i szkół Montessori, które oferują programy oparte na założeniach pedagogiki montessoriańskiej. Oto kilka kluczowych informacji na temat edukacji Montessori w Polsce:

• • Przedszkola Montessori: W Polsce można znaleźć przedszkola Montessori, które starają się stworzyć przyjazne środowisko dla dzieci. Mogą one dzięki temu rozwijać się we własnym tempie, wybierając działania i materiały zgodnie z własnymi zainteresowaniami.

  • Szkoły Montessori: Oprócz przedszkoli istnieją również szkoły Montessori na różnych poziomach edukacyjnych, w tym szkoły podstawowe i licea. Szkoły Montessori oferują programy, które kładą nacisk na rozwijanie umiejętności praktycznych, kreatywność i indywidualizację nauczania.

  • Nauczyciele Montessori: Nauczyciele pracujący w placówkach Montessori szkolą się zgodnie z filozofią i metodologią Montessori. Przechodzą specjalistyczne kursy i szkolenia, aby lepiej zrozumieć i wdrożyć tę metodę.

  • Zainteresowanie i świadomość: Zainteresowanie edukacją Montessori w Polsce wzrasta, ponieważ rodzice i nauczyciele doceniają zalety tego podejścia, takie jak: indywidualizacja nauczania, rozwijanie samodzielności i kreatywności dziecka oraz rozwijanie wartości społecznych.

  • Organizacje wspierające Montessori: Istnieją organizacje
    i stowarzyszenia w Polsce, które wspierają rozwój edukacji Montessori, oferując wsparcie dla nauczycieli i rodziców oraz organizując konferencje oraz szkolenia związane z tą metodą. Pierwsza organizacja propagująca pedagogikę Montessori w Polsce, powstała w 1994 roku – jest to Polskie Stowarzyszenie Montessori.

 

Od czego zacząć? 

Pedagogika Montessori to nie tylko sposób nauczania, to filozofia życia. Jej celem jest wspieranie dzieci w odkrywaniu własnego potencjału, rozwijaniu umiejętności życia codziennego oraz kształtowaniu wartości, które pomogą im stać się dobrymi ludźmi. Jeśli zainteresowała cię pedagogika Montessori i chcesz dowiedzieć się więcej – skontaktuj się z nami. Wspólnie zastanowimy się nad tym, jak wprowadzić Ciebie i Twoje osobiste lub zawodowe dzieci w świat Montessori. Zacznij stosować zasady pedagogiki Montessori w Twoim domu lub placówce, w praktyce! Polecamy nasze szkolenie online ŻYCIE PRAKTYCZNE – OD TEGO ZACZYNASZ PRZYGODĘ Z MONTESSORI. 

Reasumując, wprowadzanie Montessori w domu, żłobku, przedszkolu i szkole, może być satysfakcjonujące i wartościowe, zarówno dla rodziców, jak i dzieci. To podejście kładzie nacisk na rozwijanie nie tylko umiejętności intelektualnych lecz także emocjonalnych i praktycznych, co pomaga dziecku stać się samodzielnym i odpowiedzialnym człowiekiem.